ترجمه آثار غربی و تغییر ادبیات فارسی معیار

اندکی پیش و به ویژه پس از انقلاب مشروطه (1295)، ادبیات پارسی شاهد دگرگونی های اساسی در قالب و محتوا بود، به گونه ای که شاید بتوان این تغییرات را ژرف ترین و گسترده ترین در طول عمر چندهزارساله ی ادبیات پارسی دانست. در این دوره، ادبیات پارسی تجربه های نو و بی سابقه ای را در گرایش های نثر و نظم کرد، که در نهایت منجر به دگرش ادبیات پارسی معیار در یک دوره زمانی کوتاه شد. ترجمه ادبیات غربی در شکل گیری ادبیات معیار نوین پارسی نقش اساسی داشت؛ و این تغییرات تا به امروز ادامه دارد. این پژوهش به شناسایی و بررسی ویژگی های بارز سه مجموعه مهم متنی می پردازد: 1) آخرین دوره از ادبیات معیار کهن پارسی (1230-1180 ه.ش.)؛ 2) نخستین ترجمه ها (متون و مدل ها) از ادبیات غرب (1230-1285)؛ 3) پیدایش ادبیات معیار نوین پارسی. این ویژگی های بارز شامل عوامل موقعیتی سیستم های ادبی، سنت های ادبی و گفتمانی، و پیغام و محتوا هستند. با تقابل این سه پیکره، این پژوهش سعی در تبیین و شناسایی عناصر و ایده های پربسامد وارد شده به نظام ادبی پارسی از ادبیات غرب دارد. این پژوهش با بررسی جایگاه ادبیات ترجمه شده از غرب در نظام ادبی پارسی نشان می دهد که با وجود اتخاذ راهبرد بومی سازی، ترجمه ها با خود مدل ها و ایده هایی را وارد کرده اند که در شکل گیری ادبیات معیار نوین پارسی نقش تعیین کننده ای داشته است. در پایان، این پژوهش به اهمیت یک مفهوم جدید در پژوهش های ترجمه - ترجمه مدل ها - اشاره می کند.